Πως έγινε το OSI reference model

Μόλις πρόσφατα έφυγε ο Hubert Zimmermann, o παρά λίγο "πατέρας" (*) του διαδικτύου, σύμφωνα με αναφορά του ΙΕΕΕ. Διαβάζω δημόσια Μήνυμα από την λίστα του Dave Farber που περιέχει ένα μικρό ηχητικό MP3 από μιά συνέντευξη του Hubert Zimmermann INWG , OSI reference model, CYCLADES, που δυστυχώς πέρασε στον Αδη πρόσφατα (1941-2012). Αναφέρει σημαντικά στοιχεία του έργου του πως μπήκε στα δίκτυα υπολογιστών και τη σχέση του με το μοντέλο αναφοράς OSI. Αντιγράφω το μήνυμα και παρακάτω κάνω μια γρήγορη μετάφραση των λεγομένων του σε μέλος του SIGCIS το 2005 προσθέτοντας μερικά wikipedia links :

dear all, some sad news from europe: hubert zimmermann died on november 9th from leukaemia. he joint the team of cyclades 1972, was member of IFIP WG 6.1 and chaired the OSI architecture committee, who defined the OSI reference model. he received the sigcomm award 1991.

i had the chance to meet and talk with hubert zimmermann in july 2005. in memoriam, i did a short radio play, in which he tells how he came to networking in 1966, why he didn't leave paris in 1972, his time at ISO, and why a stronger support of the TCP/IP community at ISO might have made a difference in the late 1970s, early 1980s ...

" what else do you want to know": http://nomatic.org/static/antville/audio/files/050714hubertzimmermann.mp3

all the best, mariann unterluggauer



----Πρόχειρη Μεταγραφή-----

ΟΚ Θέλετε τη σύντομη η τη μακρά ιστορία ?

Θα αρχίζω απο την αρχή την ιστορίας μου στα Δίκτυα Υπολογιστών

Πρώτη μου δουλειά σε εταιρεία του Γαλλικού Υπουργίου Άμυνας το 1966 σε Επικοινωνίες και Υπολογιστές

Σχολείο μάθαινα για τηλεφωνικά δίκτυα, ηλεκτρονόμους, οι υπολογιστές ήταν στην αρχή ακόμη

Ασχολήθηκα με λογισμικό επικοινωνιών στο ΥΠ.ΑΜ. Που μάζευε και χειριζότανε μηνύματα, έκανε τα γραφικά τους στην οθόνη στο πλαίσιο του πρώτου πρότζεκτ στις επικοινωνίες διάρκειας 5 χρόνων.

Εμαθα πάνω στη δουλειά περι επικοινωνιών και σκέφτηκα ότι Χρειάζομαι Ακαδημαικό υπόβαθρο στα δίκτυα υπολογιστών δηλ. Κυρίως υπολογιστές τότε. Ετσι σκέφτηκα να πάω στις ΗΠΑ σε Πανεπιστήμιο και μίλησα σε ανθρώπους που είχαν πάει από την Γαλλία

Συνάντησα τον Louis Pouzin που είχε πάει στο ΜΙΤ Εργαζόταν τότε στην δια-σύνδεση Data Bases και μου εξηγησε τι έκανε στην Αμερική, πρότεινε "Ελα στη Ομάδα αντί να πας Stanford, MIT, UCLA και θα μάθεις περισσότερα.."

Είχε συνεργάτες από την εποχή του ΜΙΤ τους Lary Roberts (BBN) ,Vint Cerf (SRI), Kleinrock (UCLA) κλπ

Ετσι το 1972 πήγα στο Παρίσι μαζί με τον Louis Pouzin Το 1971 φτιάχτηκε η πρώτη εκδόση του ARPANET και μετά ήθελαν να κάνουν μια νέα έκδοση μαζί μας

Εμείς μάθαμε πολλά από αυτούς, καταλήξαμε στο σχέδιο CYCLADES , αποφύγαμε τα λάθη τους.

Το επόμενο σημαντικό σχετικό με την Ιστορία του Διαδικτύου ήταν η δημιουργία του IFIP Working Group

Μέσα σε αυτό άρχισαν να συναντιώνται εκπρόσωποι των διαφορετικών ομάδων από CYCLADES, από ARPANET, o D.Davies από το αγγλικό NPL (national physics lab)

Σταδιακά το IFIP WG απόκτησε international σύνθεση και οδήγησε στην ιδέα ότι τα στανταρς είναι το παν στην προσπάθεια να κάνεις Επιστήμη και Τεχνική περί του πως φτίαχνονται τα Δίκτυα Υπολογιστών. Αν δες έχεις στάνταρς τότε δημιουργείς ασύνδετες νησίδες

Υπήρχε η ΙΒΜ με μερίδιο 60% της αγοράς υπολογιστών που προωθούσε το δικό της "κλειστό" μοντέλο δικτύωσης το λεγόμενο SNA και αυτό φόβιζε την κοινότητα χρηστών ετσι οδηγηθήκαμε στην ιδέα για International computer communication standards

Φτιάχτηκε η ISO Commitee για αρχιτεκτονική ανοικτών συστημάτων και μια περίεργη τότε ορολογία για τις βασικές έννοιες.

Φτιάχτηκε το βασικό μοντέλο OSI με τα λεγόμενα στρώμματα (layers) σε διάταξη στοίβας.

Ηταν πρωτοβουλία από τους Βρετανούς που προέρχονταν από το IFIP WG και είχαν καλύτερη κατανόηση του πως δουλεύει ο ISO.

Στην ISO Commitee συμμετείχαν Κατασκευαστές από ΗΠΑ, Ευρώπη, Ιαπωνία αλλά δυστυχώς ο κορμός ανθρώπων του ARPANET δεν συμμετείχε, αν είχε θα είχαμε αποδεχθεί το TCPIP.

---Μεταγραφή τέλος----

(*) Μαζί με τους V.Cerf, R.Scuntlebury, Α.MacKenzie αντί αυτών που καθιερώθηκαν τελικά δηλαδή V.Cerf και R.Khan (δες αναφορά IEEE παραπάνω καθώς και παλαιότερο ποστάρισμα δικό μου για τον Αλεξ Μακένζυ). Σίγουρα ο όρος "πατέρας" είναι δημοσιογραφικής προέλευσης.

ΟΤΕ και Διαδίκτυο

Θα χρειαστούν περισσότερα ποσταρίσματα για να περιγράψω την εμπειρία της συνεργασίας που είχα με τον ΟΤΕ πριν τεθεί ζήτημα "δημόσιο διαδίκτυο" στην Ελλάδα. Η αρχή έγινε για να στηθεί η ΑΡΙΑΔΝΗ - το Εθνικό Δίκτυο Ερευνας στην Ελλάδα στα μέσα του '80 (*), η συνέχεια ήταν να αναλάβει ο ΟΤΕ την κατασκευή της Χ.25 υποδομής του ΑΡΙΑΔΝΗ μέχρι που ο ΟΤΕ αποφάσισε να αξιοποιήση την εμπειρία του "ΑΡΙΑΔΝΗ ΤΙ ?" και να δημιουργήσει τον πάροχο ΟΤΕΝΕΤ.

Η πρώτη επαφή με τον ΟΤΕ με πάει πολύ μακριά στις μέρες του ΑΡΙΑΔΝΗ Χ.25 (1986) και του Ευρωπαϊκού COSINE IXI (1988) αλλά και στην γνωριμία μου με πολλές υπηρεσίες, εργαστήρια και δραστηριότητες του ΟΤΕ όπως στο κτήριο με τον τηλεπικοινωνιακό κόμβο ΑΡYΣ (**) με τα Εργαστήρια Πιστοποίησης (πήρα άδεια για τα μόντεμ Alcatel Baseband το 1986) και τη χρήση του Δορυφορικού Σταθμού για τα διεθνή πειράματα ACTS NICE 1998 (global 360, symmetric TV, National Interconnection Experiments).

Η πρώτη επαφή έγινε με τα στελέχη του ΟΤΕ (Τζορτζίνης, Λάτσης, κ.α) που κάλεσε σε συναντήσεις εργασίας του ΑΡΙΑΔΝΗ ο Νίκος Μαλαγαρδής το 1986. Το 1988 πήγα στο Μέγαρο στο Μαρούσι για τον κόμβο ΙΧΙ Χ.25 στις εγκαταστάσεις του ΟΤΕ στην Κωλλέτη από τον Ολλανδικό PTT (UNISOURCE αργότερα). Μετά με τη προμήθεια από τον ΟΤΕ των κόμβων Χ.25 του ΑΡΙΑΔΝΗ κατασκευής TELEFONICA το 1989 και αργότερα με τα Ευρωπαϊκά Προγράμματα του ΟΤΕ το 1994 για το ΑΤΜ. Το 1995 με τα στελέχη της OTE CONSULTIΝG για τη πρόταση κατασκευής του ΕΔΕΤ/ΓΓΕΤ από το σχήμα ΟΤΕ-ΑΡΙΑΔΝΗ-ΑΤΤ-DeteBerkom. Δυστυχώς η πρόταση λόγω ένστασης στο δημόσιο διαγωνισμό της ΓΓΕΤ δεν προχώρησε.

Η γνώση που αποκόμισα από τις συνεργασίες με τον ΟΤΕ εισερχόμενος στα εσωτερικά αυτής της μεγάλης βιομηχανίας ήταν μεγάλο μάθημα και εντυπωσιακή εμπειρία.

Το 1994 όταν τα πράγματα με την ΑΡΙΑΔΝΗ στο ΔΗΜΟΚΡΙΤΟ βάλτωσαν έστειλα βιογραφικό στον ΟΤΕ Δ/ση Τηλεπληροφορικής (κ.Πολυθεοδωράκης, κ.Τζωρτζίνης, κ.Οικονόμου) και είχα συνάντηση μαζι τους με αντικείμενο την πρόταση μου να μπεί ο ΟΤΕ στην παροχή υπηρεσιών διαδικτύου. Η επαφή αυτή τελικά δεν προχώρησε ούτε και το σχέδιο OTE - FORTHNET που έμαθα ότι υπήρχε στο τραπέζι τότε και που σχολίασα θετικά δείχνοντας τη μεγάλη διάσταση που έπρεπε να στοχεύσει ο ΟΤΕ κάτι που έλειπε από την ευρύτερη περιοχή Βαλκανίων- Μεσογείου. Πιστεύω ότι έπαιξα θετικό ρόλο στο να στραφεί ο ΟΤΕ προς το Διαδίκτυο.

To 1995 ήμουν μέλος της συνεργασίας SUN microsystems - ΠΟΥΛΙΑΔΗΣ Α.Ε και παρουσιάσαμε ένα σχέδιο υλοποίησης ISP από τον ΟΤΕ. Αργότερα έμαθα ότι υπήρχε εσωτερικός ανταγωνισμός που ακύρωνε τις διάφορες προσπάθειες. Κάτι ανάλογο είχε συμβεί και με το Χ.25 παλαιότερα. Το σχέδιο βέβαια δεν προχώρησε.

Ηταν η εποχή που 1-2 νέοι δημοσιογράφοι πίεζαν με δημοσιεύματα για το πόσο ακριβός ήταν ο ΟΤΕ με το dial-up X.25 και πόσο πτωχή πληροφοριακά ήταν αυτή η παροχή σε σχέση με την ARIADNE-T dial-up = Internet.

Τελικά η Διοίκηση του ΟΤΕ πήρε απόφαση να μπει στο Διαδίκτυο με θυγατρική μέσω κοινής προσπάθειας και καταστατικής συνεργασίας ΟΤΕ-ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ -ΜΕΤΣΟΒΕΙΟ και έτσι βρέθηκα στις ομάδες εργασίας σαν εκπρόσωπος της τεχνογνωσίας του ARIADNE-T για την επεξεργασία ενός Επιχειρησιακού Σχεδίου Internet OTENET. Συνεργάστηκα πολύ εποικοδομητικά και σε βάθος για 6-7 μήνες και έμαθα πολλά από στελέχη όπως Σ.Μπινιέτογλου, Σ.Συκάς, Ε.Βουλοδήμου, Σταυρακάκης και άλλοι.

Θυμάμε τις έντονες συζητήσεις για τα ποιά θα ήταν τα προϊόντα της ΟΤΕΝΕΤ, μάλιστα στην έκθεση COMDEX βγήκε και μια σχετική αφίσα από τον ΟΤΕ. Είχε προϊόντα όπως “Internet Exchange”, “Backbone Services” και “Εφαρμογές” κάτι που θεωρώ αφορά την επιρροή μου στην ομάδα εμπορικών θεμάτων πέρα από το κλασσικό dial-up.

Αργότερα τεχνικοί του ΟΤΕ ήρθαν στον ΔΗΜΟΚΡΙΤΟ για να τους κάνει η ομάδα ΑΡΙΑΔΝΗ ένα Internet Demo, να δουν CISCO ρουτερ και SUN σερβερ και τα serial interfaces που διέθεταν για να περάσει η παροχή internet πάνω στο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο καθώς και τις εντολές διαχείρισης. Δήλωσαν αυτό ήταν μεγάλο μάθημα γιατί απομυθοποίησαν τα βασικά της τεχνολογίας του διαδικτύου.

Στην επίσημη παρουσίαση της ΟΤΕΝΕΤ δεν είχα πρόσκληση έτυχε να είναι καλεσμένος όμως ο ομιλητής που στην Ημερίδα της ΕΕΔΕ (1996) μετά την δική μου παρουσίαση για το διαδίκτυο είχε διατυπώσει στην παρουσίαση του την εκτίμηση ότι το διαδίκτυο δεν ήταν κατάλληλο για το ηλεκτρονικό εμπόριο. Προσοχή, τεχνικά επιχειρήματα για τέτοιες εκτιμήσεις υπήρχαν απλά η εξέλιξη της έννοιας "διαδίκτυο" δεν ήταν ακόμα ορατή παρά μόνο σε ευαγγελιστές.

Βέβαια από την ΟΤΕΝΕΤ κάποια στιγμή μου πέρασαν μια πρόταση συνεργασίας σαν εκτίμηση της δουλειάς μου μαζί τους αλλά αυτό δεν αναιρεί την ειρωνία της τύχης παραπάνω.

(*) Με απόφαση Υπουργού (μέσα '90) η ΑΡΙΑΔΝΗ τροδοδότησε την δημιουργία του σημερινού ΕΔΕΤ .

(**) Ο θόρυβος των ηλεκτρο-μηχανικών ρελέδων (ηλεκτρονόμων), η εικόνα τους μου έδωσαν παρόμοια αίσθηση με την εικόνα των ψηφιακών παλμών CPU σε φασματογράφο όταν μάθαινα τα εσωτερικά του υπολογιστή στο Essex (prof.Tony Brooker 1974)

Πως έγινε το Ιντερνετ στην Ευρώπη

Μια δικτυακή τοποθεσία με σημαντική αξία, σε ότι αφορά την θεματική του ιστολογίου εδώ "πως έγιναν τα πράγματα στο διαδίκτυο" είναι και η λίστα:

internet history στο postel.org
όπου ανταλλάσονται μηνύματα μεταξύ επιφανών συντελεστών του διαδικτύου αλλά και κάθε ενδιαφερόμενου που θέλει να μάθει από πρώτο χέρι.

Βλέποντας μια παρέμβαση του Vint Cerf με ώθησε να του μιλήσω σχετικά με ένα συνέδριο στην Ιταλία το 1989 εκεί που τον συνάντησα για πρώτη φορά. Ηταν η περίοδος που μπορώ να χαρακτηρίσω σαν εκείνη κατά την οποία δεν καταλάβαινα και πολλά για το διαδίκτυο, προερχόμενος από τον κόσμο του Χ.25 και του OSI.

Έγινε η επαφή "ξανα-ζωντάψαν" οι μνήμες, εντυπωσιάστηκα από το προφίλ "διασύνδεσης" που διατηρεί ο V.Cerf, μήπως έχει διεπαφή τηλεπάθιας με το δίκτυο ? αλλά εμένα συνέχισε να στοιχειώνει το ερώτημα "για ποιό θέμα μιλούσε ο γκουρού του IP" στο συνέδριο ? δηλαδή τι ήξερα για την τεχνολογία του τότε ?

Η απάντηση στο ερώτημα θα έριχνε φώς στο μέγεθος της αντίληψης μου για το θέμα. Δεν μπορούσα να πιέσω περισσότερο σε μια όνλαιν επαφή, εξ άλλου είναι και κάπως αγενές οπότε γκουγκλάρισα μια φράση σχετικά με το συνέδριο και ως δια μαγείας πάνω πάνω ήρθε μια καταπληκτική αναφορά με τίτλο:

The "hidden" Prehistory of European Research Networking

και με υπό-τιτλο:

The sad saga of the obscurantism by some European Networking leaders and their influence on European Research Networks

Ειδικά στέκεται στο ρόλο που έπαιξαν οι διάφορες προσωπικότητες, πολλούς από τους οποίους τους συνάντησα όπως φυσικά και τον συγγραφέα της αναφοράς κ. Ολιβιέρ Μαρτέν, δες κάποιες σχετικές σελίδες με ονόματα:

λινκ1 λινκ2 λινκ3


Έχω γράψει για τον Ολιβιερ σε προηγούμενο ποστάρισμα η "μεγάλη εικόνα για το δίκτυο" και είναι συνεργάτης που γνώρισα όταν συμμετείχα στο RIPE, στα έργα CHEOPS/CERN και EBONE με στόχο να συνδέσω την ΑΡΙΑΔΝΗ (ΕΔΕΤ περιόδου 1984 - 1994) στο πρώτο Ευρωπαικό Internet Backbone.

Η αναφορά είναι ιδιαίτερα πλούσια σε λινκς έχει σημαντικά στοιχεία για την λεγόμενη Ευρωπαική πολιτική στα δίκτυα και θέτει ερωτηματικά για το μέλλον των εγχειρημάτων GEANT, DANTE, National Research Networks. Επίσης κάνει την δική του εκτίμηση για το ποιος έκανε τι στα μεγάλα θέματα του διαδικτύου και του ιστού, βλέπω ότι και αυτός κάνει αναφορά στον John Day και στο OSI θέματα που με έχουν απασχολήσει για χρόνια (π.χ περί OSI στο ΤΕΕ 1993/94 λινκ) αλλά και πρόσφατα στη πορεία της δικής μου αυτο-γνωσίας.

Ο Ολιβιέρ Μαρτέν Olivier Martin ανοίγει τον διάλογο σε επιστημονική βάση για τα ακαδημαικά δίκτυα στην Ευρώπη κάτι που έχω θέσει και για το ελληνικό τοπίο εδώ και καιρό δηλαδή για την ανάγκη ανοικτού και ειλικρινούς διαλόγου για το πως έγιναν τα πράγματα ώστε να δούμε και το μέλλον, π.χ για τα εγκαίνια του ΕΔΕΤ 3 είχα ποστάρει σχετικά με το χαμηλό επίπεδο συνεργατικότητας και προοπτική δημιουργίας. Η αναφορά του Μαρτέν με βάζει σε γραμμή να διαβάσω το βιβλίο του Valentin Turchin "the inertia of fear" Columbia University Press γιατί αναλύει την ακραία μορφή self-interest που θέτει η αναφορά του πρώτου. Τέλος μου θύμησε την Μαρία Δήμου που δουλεύει στο CERN (ήταν πρώτα στο RARE) και που μου γνώρισε ο Νίκος Μαλαγαρδής, ο ιδρυτής του ελληνικού ΕΔΕΤ. Θυμάμε την Μαρία να διερωτάται κατα πόσο υπηρχε πραγματική ανάγκη για πανεπιστημιακό δίκτυο στην Ελλάδα το 1987 όπου κυριαρούσαν τα ακαδημαικά φέουδα.