Πολιτική και Οραμα

Το άρθρο στο Computer World για την προέλευση του
Διαδικτύου έχει άρωμα από τα θέματα που αναφέρω εδώ, βέβαια από τοπική σκοπιά και με πράξεις που πήραν χρόνο για να αναπαράξουν εδώ τις πρωταρχικές που αναφέρει το άρθρο και με την τεχνολογία που αυτές δημιούργησαν.

Ας διαβάζουμε λοιπόν για την εκτόξευση του Σπούτνικ, λέει ότι το σιδερικό (hardware) που επιρρέασε περισσότερο από κάθε άλλο την σκηνή της καιτονομίας ήταν ο 80-κιλος μικρός δορυφόρος που πρώτοι έστειλαν στο διάστημα οι Ρώσοι και όχι ο ΙΒΜ-360, ο PDP-1 ούτε και η μηχανή του Babbage αν πάμε πίσω στα 1800.

Μετά αναφέρεται σε ανθρώπους κλειδιά όπως von Neumann, Watson, Hopper, Amdahl, Cerf, Gates and Berners-Lee που σίγουρα έχουμε ακούσει αλλά εκτιμάει το άρθρο, θα εκπλαγούμε με την αναφορά που κάνει στον Licklider, άγνωστο για πολλούς.

Το άρθρο κάνει αναφορές όπως ARPA, ΙΒΜ-360, PDP-1, Vinton Cerf, Tim B.Lee που έτυχε να έχω άμεση σχεδόν επαφή και μικρο-ιστορίες να αναφέρω που κατα κάποιο τρόπο συνδέονται με το άρθρο.

Λέει ότι η πολιτική διάσταση της εποχής για την Αμερική ώθησε τα πράγματα εμπρός και θυμάμε ότι και στην Ελλάδα κάτι παρόμοιο λειτούργησε. Ο Υπουργός Λιάνης, ο μόνος ίσως που έκανε κάτι οραματικό για την Έρευνα, μετεκάλεσε τον Νίκο Μαλαγαρδή από το ΙΝRIA το 1983 (τόπος της δεύτερης υλοποίησης του TCPIP από τον Christian Huitema - σήμερα chief networking microsoft) γιατί ήθελε να σπρώξει σαν Στρατηγική τα Δίκτυα και τα Ανοικτά Πρότυπα. Αυτή η πολιτική του ήταν συντονισμένη στην κεντρική πολιτική της Ευρωπαικής Ενωσης (γνωστή ως COSINE, η Ελλάδα μέσω Νίκου ήταν συν-ιδρυτής εκεί !). Εδώ ήταν όχι ο φόβος των Ρώσων αλλά των Αμερικανών. Ο φόβος αφορούσε τον οικονομικό ανταγωνισμό βέβαια όχι τον στρατιωτικό. Και σε ότι αφορά εμας να θυμηθώ τα περί ιμπεριαλισμού του φίλου μου του Μπάμπη Αγγουράκη (πρώην βουλευτού) σχετικά με το πρόγραμμα "Αριάδνη", υπάρχει και άρθρο του στην Επιστημονική Σκέψη. Αργότερα αναγνώρισε σε συζήτηση μαζί μου ότι είχε κάνει λάθος εκτίμηση για το ρόλο του προγράμματος "Εθνικό Δίκτυο Ερευνας".

Οντως ο κ. Λιάνης είχε όραμα ήθελε επίσης στρατηγική συμφωνία με την Βουλγαρία για θέματα Μικρο-ηλεκτρονικής, στο αρχείο που έχω στο ΔΗΜΟΚΡΙΤΟ φυλάω το δεύτερο βουλγάρικο PC δώρο που παρήγαγε η γειτονική χώρα κατασκευής 1982 ? και δώρησε στον Υπουργό μας. Το βρήκα χαμένο σε αποθήκη της ΓΓΕΤ και το χρεώθηκα όταν ο Γενικός Γραμματέας έστειλε την ΑΡΙΑΔΝΗ στο ΔΗΜΟΚΡΙΤΟ (δυστυχώς χωρίς τον Νίκο Μαλαγαρδή. Αυτό ήταν το πρώτο μήνυμα που δεν έπιασα για το πόσο οραματική είναι η (κρατική) πολιτική μας για την Έρευνα. Αργότερα διαπιστωσα το ίδιο και για την μη-κρατική πολιτική, επίσης.

Τη περίοδο 1995/96 σαν μέλος της ομάδας που σχεδίασε την ΟΤΕ-ΝΕΤ προσπάθησα να καταλάβω τι ήταν αυτό που άλλαξε την συμπεριφορά του οργανισμού στο θέμα "internet" (είχα κάνει κρούση από το 1994) και με μεγάλη μου έκπληξη άκουσα ότι ήταν η κοινή γνώμη. Αρθρα από το Οpen Letter (ένα τεχνικό περιοδικό με διαφημίσεις και δωρεάν διανομή)που έκαναν σύγκριση Hellaspac και ΑΡΙΑΔΝΗ (δηλ. internet)
είχαν τη μέγιστη επίδραση στη διεύθυνση του οργανισμού. Τα άρθρα συνήθως έγραφε ένας δυναμικός δημοσιογράφος που έφυγε νωρίς ο Δ.Χάρισμας. Το άρθρο λέει ότι η πίεση της κοινής γνώμης στην Αμερική να γίνει κάτι σαν απάντηση στο Σπούτνικ ήταν ο καταλύτης για τις εξελίξεις στο δίκτυο.

Να γυρίσουμε στον Licklider, το άρθρο του ο Υπολογιστής σαν συσκευή Επικοινωνίας αναφέρει όλες τις βασικές έννοιες αρχίζοντας από το time-sharing operating systems, διασύνδεση τους μέσω ειδικών συσκευών δικτύου, μεταγωγή πακέτου, χρήση (layering) του τηλεφωνικού δικτύου κ.α. Επίσης "βλέπει" το μέλλον αναλύοντας το πείραμα του Doug Engelbart για το πως επικοινωνεί μια συνεργαζόμενη ομάδα.Ο Engelbart επαύξησε οραματιζόμενος το "Augmentation" του μυαλού (είναι ο κύριος Προσωπικός Η/Υ, Παράθυρα, Ποντικί, Δίκτυο) με την πρωτοποριακή μελέτη του και το περιβόητο ντέμο της. Συνέχεια των ιδεών του Ενγκελμπαρτ προωθεί το έργο hyperwords.

Το άρθρο επίσης αναφέρει τον Bob Khan, συν-εφευρέτη του TCPIP:

Meanwhile, [Kahn] funded Berkeley to do Berkeley Unix. He wanted to turn Unix into a common platform for all his researchers so they could share results more easily, and he also saw it as a Trojan horse to drive the adoption of TCP/IP. That was at a time when every company had its own networking protocol -- IBM with SNA, DEC with DECnet, the Europeans with X.25 -- all brain-dead protocols.

Κρατάω τις αναλογίες με τις δικές μου εμπειρίες περί UNIX και OSI Χ.25 (δες ποστάρισμα για X.25) και συμπεραίνω μια κάποια εγγύτητα.

Η δική μου επιλογή να στραφώ στο TCP/IP για την Αριάδνη μετά την επίδειξη του Tony Bates στο noc του JANET, κάνοντας ftp στο διαστημοδρόμιο Goddard της NASA από το ULCC σαφώς στηρίχτηκε στο UNIX του SUN 4/330 επιβεβαιώνοντας την στρατηγική του Khan, οπως αναφέρεται παραπάνω.

Οπωσδήποτε μεγάλο ρόλο έπαιξε και η ύπαρξη του κόμβου Internet στο ΙΤΕ/Παν.Κρήτης και η ανάγκη το λεγόμενο 'Εθνικό Δίκτυο Έρευνας' να μην υστερεί σε επιτεύγματα. Νομίζω ότι γενικά ήταν σωστή η σκέψη μου, διαφορετικά τι λογική είχε η προσπάθεια "Αριάδνη" ?. Όμως υπήρχε καλύτερη στρατηγική από αυτήν του όποιου ανταγωνισμού δηλαδή η άμεση συνεργασία των εμπλεκομένων με στόχο τη δημιουργία κρίσιμης μάζας για μεγαλύτερα επιτεύγματα. Σαφώς δεν είχα τα κυβικά για μια τέτοια επιλογή, η κουλτούρα της συνεργασίας δεν είναι εύκολο πράγμα, χτίζεται με κόπο και πολλές παράπλευρες απώλειες.