Wednesday, December 31, 2008

Ενα Κβάντο Αυτοματισμού στη μάθηση


Σε κάποια στιγμή ελέγχου της πορείας με το δίκτυο έθεσα το πρόβλημα τι μπορεί να είναι η τεχνολογία BEEP που ανέπτυσσε ο Marshall Rose ? Η ερώτηση τέθηκε γιατί στο υπόβαθρο της πορείας σταδιακά προέκυψε να λειτουργεί κάτι σαν ραντάρ για εντοπισμό καινοτομικών γεγονότων σε σχέση με το δίκτυο [1].




Διάβασα το άρθρο του Rohit Khare, μια συστημική ανάλυση το θέματος *ΤP (FTP, SMTP, HTTP, ..) που τεκμηρίωνε το σκεπτικό του M.Rose για ενσωμάτωση στοιχείων γνώσης στο λογισμικό προς χάριν των προγραμματιστών νέων εφαρμογών στο διαδίκτυο ώστε να μη φτιάχνει ο καθένας το δικό του TP.

Βρήκα και ένα διδακτορικό της ομάδας Principia Cybernetica Project (με βασικό μέντορα τον Turchin) περί embedded and truncated knowledge in goods and services με συγγραφέα τον Bertin Martens να δείχνει ότι το μέγιστο μέρος της γνώσης στην ανθρωπότητα μεταδίδεται από εργαλεία και μηχανισμούς στα καθημερινά της ζωής (εμπόριο, παραγωγή).

Θεώρησα ότι το επόμενο Κβάντο Αυτοματισμού δηλ. βήμα καινοτομίας του δικτύου, έχει να κάνει με Επικοινωνία Γνώσης.

Ομως τα USENET news ήταν ήδη πραγματικότητα από το '80 οπότε τι καινοτομία έβλεπα ?, δεν είχα απάντηση, όμως ήμουν πεισμένος ότι κάτι καινούργιο υπήρχε. Ήταν η μεγάλη κλίμακα που ελάμβανε χώρα, με το USENET news σε ρόλο πρωτοτύπου. Έτσι εντόπισα και έγινα από τους πρώτους εγγεγραμμένους χρήστες (σε ρόλο παραγωγού) της NUPEDIA μια περίπτωση επικοινωνίας γνώσης που έγινε αργότερα η WIKIPEDIA. Το πλέον γνωστό παράδειγμα επικοινωνίας γνώσης, φτιαγμένο από τη δύναμη crowdsourcing (το νόμο του LINUS σύμφωνα με τον ESR - Eric Raymond)

Το ίδιο θέμα δηλ. επικοινωνία γνώσης - μάθηση στην εποχή του υπολογιστή απασχολεί εδώ και χρόνια τη σχολή Seymour Papert [2] που δημιούργησε σημαντικά πράγματα όπως LOGO, MINDSTORMS, SQUEAK και πρόσφατα συνέβαλε στο έργο OLPC.

Το θέμα μάθηση με απασχόλησε από την αρχή της εμπλοκής με τα δικτυακά, η πλέον συστηματική προσέγγιση πήρε το όνομα ISLAB - Ιnternet Systematics Lab και είχε σημείο αναφοράς μεγαλύτερα παιδιά, περισσότερο κοντά στο εγχείρημα CISCO NETWORK ACADEMY (ανακάλυψα και συμμετείχα στο πεδίο αυτό με προτροπή για διερεύνηση από τον καθ.Β.Μάγκλαρη (ΕΜΠ) και συνεννόηση με τον Δρ.Τ.Χιώτη (ΕΔΕΤ). Η συμμετοχή στο πρόγραμμα CNA έγινε καταλύτης στη παραπέρα επεξεργασία ενός σκεπτικού περί μάθησης που σταδιακά διαμόρφωσα και εφάρμοσα το διάστημα 2003 -2006 στη περιοχή γνώσης σχετικά με την ασφάλεια στο διαδίκτυο (δες περί ISLAB [3]).

Να λοιπόν, που με το έργο ISLAB δοκίμαζα μια εκδοχή της καινοτομίας, ένα παράδειγμα επικοινωνίας γνώσης σε τοπική κλίμακα βέβαια (intranet).

Ενα Κβάντο Αυτοματισμού πάνω στην βασική διαδικασία του εργαστηρίου δικτύων, αυτοματισμό σε σχέση με τη προηγούμενη πιο χειροκίνητη διαδικασία της περιόδου ΑΡΙΑΔΝΗ. Θυμάμαι ότι βασικό στοιχείο του σχεδιασμού των εργαλείων Multimedia Email (περίοδος EPMHS) ήταν η υποστήριξη επικοινωνίας στα ελληνικά και για εφαρμογή σκεφτόμουνα τα της δικής μας κοινότητας (Ανάπτυξη και λειτουργία δικτύων). Μάλιστα είχα σκεφτεί το ΠΕΣ - πρόχειρες ενημερωτικές σημειώσεις (α λα RFC - Request For Comment), σαν τη βασική μονάδα επικοινωνίας μεταξύ μας αλλά ...

Ο αρχικός CTO (Walter Bender) του έργου One Laptop per Child αναφέρει σαν βασική ιδέα του έργου το σύστημα μάθησης:

We developed Sugar as a free software project, not just because we believe that is a superior (technological, economic, political, legal, and moral) framework for software development, but also because learning wants to be free (as in speech). Our goal has been to imbue into the education industry the culture of collaboration and critique that go hand in hand with free software.

Ξεχωρίζω τη φράση learning wants to be free και τον στόχο του έργου imbue into education industry the culture of collaboration and critique that go hand in hand with free software δηλαδή να εμφυτευθεί στην εκπαίδευση η συνεργατική κουλτούρα και η σχέση με το ελεύθερο λογισμικό.

Το δικό μου σκεπτικό ήταν να πάρω κάτι πίσω από τη διαδικασία μάθησης του κάθε μαθητή που υποστήριζα στο εργαστήριο δικτύων. Αρχικά είχαμε την ψηφιακή έκδοση της πτυχιακής σαν μηχανισμό επικοινωνίας των γνώσεων αλλά δεν έλυνε το πρόβλημα, ήθελα κάτι πιο επεξεργάσιμο σαν επικοινωνία, κάτι πιο web2.0 με τη σημερινή ορολογία δηλαδή ψηφιακό περιεχόμενο από τους μαθητές-σε-ρόλο-δασκάλου πιο εύκολο στην επεξεργασία από όλους τους συμμετέχοντες παράγοντες. Ειδικά το πρόβλημα "δεξιότητες" δηλαδή πώς μεταδίδεται μαθησιακό περιεχόμενο αυτού του τύπου ? που έχει σημείο αναφοράς τον μαθητή-σε-ρόλο-δασκάλου.

Κάπως έτσι γεννήθηκε και εφαρμόστηκε κατά το δυνατόν μια μέθοδος που ονόμασα reflected learning [3], σαν περίπτωση εφαρμογής της ιδέας περί αυτοματισμού στην επικοινωνία γνώσης δηλαδή μέσα στο πλαίσιο της αναζήτησης κάτι νέου. Ένα νέο βήμα στη συνέχεια του αρχικού προβληματισμό "Αριάδνη Τι?" [4]

Γιατί όλη αυτή η παραπάνω κρυπτογραφία :-) ?
το απλό "μετά την ΑΡΙΑΔΝΗ και τον ΕΡΜΗ τι ?" και η απάντηση "το ISLAB"
τα λέει όλα. Οι φάσεις ΑΡΙΑΔΝΗ, ΕΡΜΗΣ, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ προετοίμασαν την επόμενη φάση
ΝΕΤ8 = Network Theory (δες πρόχειρη περιγραφή στα αγγλικά εξ'ανάγκης)


ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

σημ.[1] από κάποιο σημείο και μετά η παρακολούθηση των διαδικτυακών εξελίξεων έγινε βασικό στοιχείο της καθημερινής εργασίας, πάντα βέβαια στο πλαίσιο την κατανόησης του "νέου υπολογιστή", στην αναζήτηση πηγών γνώσης περί αυτού, γενικά κάθε ζωτικού στοιχείου όπως διάλογοι σε λίστες, διαφημίσεις και κυρίως παρακολούθηση του έργου πρωτοπόρων παραγόντων όπως ο MTR (M.Rose).

Άρχισα τη συλλογή από τη μπροσούρα TELEFILE (X.25 switch, desktop type) και τα σχετικά πειράματα, πέρασα από συνεργασίες όπως το ντέμο δεξιότητας ρύθμισης μόντεμ από τον Stuart Mainwaring - EUROKOM.IE το 1987 και η αναζήτηση γνώσεων περί του θέματος "δίκτυο" το 1998 είχε αποτέλεσμα περίπου 9000 URL (και αντίστοιχο πλήθος EMAIL) μαρκαρισμένα με 300 περίπου θεματικά TAGS με σκοπό να φτιάξω κάποια HTML δομή που θα κωδικοποιούσε κάπως μια γνώση χρήσιμη για την κατανόηση του θέματος "τι είναι δίκτυο".

σημ.[2] εφαρμογή μεθόδων και εργαλείων υπολογιστικής για προσδιορισμό ενός νέου μοντέλου μάθησης.

σημ.[3] περιγραφή της ιδέας

σημ.[4] σύμφωνα με τον Λ.Σαραγά στο ΔΗΜΟΚΡΙΤΟ ο μύθος για την Αριάδνη και το Μίτο της αποτελεί ένα υπόδειγμα αποφυγής εγκλωβισμού της νόησης σε αδιέξοδο. Για μένα το ότι ο μίτος των Κβάντων Αυτοματισμού προέκυψε σαν η απάντηση που έδωσα στο ερώτημα "Αριάδνη Τι?" είναι μια περίεργη σύμπτωση στο παιχνίδι των λέξεων όπως το περιγράφει ο D.Hofstadter στο βιβλίο An eternal golden braid. Πάντως η απάντηση αυτή γύρω στο 1999 μου έδωσε μια ιδιαίτερη ικανοποίηση γιατί είχα πλέον μια σταθερή εικόνα για το δίκτυο. Παρόμοια με την εικόνα του machine-cycle MICRO-16V στο παλμογράφο του Essex το 1975, παρόμοια με την εικόνα περί υπολογισμού που δίνουν οι combinators S,K,I της μηχανής SASL που έφτιαξε ο David Turner στο St.Andrews / Kent την οποία είδα το 1980.
(δες αναδρομή σε ποιούς ώμους ανέβηκα για να μπορέσω να δώ κάτι)

No comments: